SAP toont Manufacturing-X in actie

Wat als een industrieel product na tien jaar gebruik terugkeert naar de fabrikant en software direct beslist of het kan worden hergebruikt, gereviseerd of moet worden afgedankt? Tijdens de Hannover Messe 2025 liet SAP zien hoe data spaces en AI deze keuze mogelijk maken. Dit is zeker geen toekomstvisioen, maar een tastbare toepassing waarin data en AI het startsein geven voor circulaire productie.

Georg Kube is binnen SAP verantwoordelijk voor alles wat met Manufacturing-X te maken heeft. Al twee jaar richt hij zich volledig op dit initiatief en de integratie ervan in SAP-oplossingen. Tijdens de Hannover Messe gaf hij een inhoudelijke update over de voortgang van dit door de industrie opgezette project.

Manufacturing-X speelt in op een groeiende behoefte binnen de industrie: het delen van data tussen bedrijven in de supplychain, zonder gevoelige informatie uit handen te geven. Het gaat hierbij om onder meer toeleveranciers, fabrikanten en servicepartners die data met elkaar moeten uitwisselen om processen te verbeteren, de productkwaliteit te waarborgen of duurzame productie mogelijk te maken.

Terughoudendheid

Datadeling binnen industriële ketens klinkt logisch, maar in de praktijk zijn veel bedrijven terughoudend. Uit angst voor misbruik, verlies van concurrentievoordeel of het niet naleven van regelgeving houden zij hun data liever afgeschermd. Manufacturing-X wil dit doorbreken met een veilige, gecontroleerde en schaalbare manier van datadeling, gebaseerd op gezamenlijke afspraken en open technologische standaarden.

Aan de ontwikkeling van deze standaarden en de onderliggende infrastructuur werken tientallen bedrijven samen, waaronder SAP. “Naast het delen van kennis en expertise implementeren wij deze afspraken ook actief in onze eigen industriële oplossingen”, zegt Kube.

Data delen zonder de regie te verliezen

Een belangrijk principe van data spaces is dat gegevens niet worden verplaatst. De data blijven bij de eigenaar, die via digitale contracten bepaalt onder welke voorwaarden de data toegankelijk zijn. Denk aan wie de gegevens mogen gebruiken, hoe vaak en met welk doel. Dit stelt bedrijven in staat om wél te profiteren van samenwerking en ketenoptimalisatie, zonder de controle over hun eigen data te verliezen. 

Manufacturing-X is daarnaast van plan een zogeheten billing mechanism te ontwikkelen: een geautomatiseerde manier om het delen van data financieel af te handelen. “Zo kunnen bedrijven via de digitale contracten ook vergoedingen koppelen aan datatoegang, en die facturatie zo efficiënt mogelijk laten verlopen”, verduidelijkt Kube. “Voor veel bedrijven is dit een cruciale stap om van datadeling een haalbaar en schaalbaar bedrijfsmodel te maken.”

SAP heeft de standaarden die binnen Manufacturing-X zijn afgesproken geïmplementeerd in zogeheten Data Space Integration (DSI)-connectoren. Deze interfaces maken het mogelijk om gegevens uit verschillende systemen, ook van andere leveranciers, beschikbaar te maken, zonder dat ze fysiek worden gekopieerd. In de demo in Hannover ging het om SAP’s eigen oplossingen, maar volgens Kube had daar net zo goed een externe toepassing tussen kunnen zitten. “Juist bij middelgrote maakbedrijven is zo’n gemengde omgeving eerder regel dan uitzondering.”

Van productpaspoort tot AI-advies

De demo illustreerde hoe deze technologie in de praktijk werkt. In samenwerking met de Oostenrijkse implementatiepartner concircle en het Belgische Arkite werd een scenario geschetst rond een teruggestuurde klep, afkomstig uit de voedingsmiddelenindustrie. Op basis van realtime toegankelijke data werd tijdens de demo bepaald wat de meest duurzame vervolgstap was.

Daarbij worden drie databronnen gecombineerd:

• Ontwerpdata uit het PLM-systeem van de oorspronkelijke fabrikant van de klep;
• Productiedata uit het MES-systeem van de productiepartner die de klep daadwerkelijk heeft gebouwd;
• Gebruiksgegevens uit het Asset Performance Management-systeem van het voedingsbedrijf dat de klep de afgelopen tien jaar heeft gebruikt.

ID-Link

De klep is in de demo voorzien van een ID-Link, een digitaal productpaspoort dat directe toegang biedt tot de relevante informatie. Bij het scannen van dit productpaspoort wordt via SAP’s DSI-technologie de benodigde data gelezen. Die blijven daarbij op de oorspronkelijke locatie. De data worden dus niet verplaatst of gekopieerd, geheel in lijn met de principes van data spaces.

Vervolgens analyseert SAP’s AI-assistent Joule de gegevens. Die leest het volledige digitale dossier van het product en geeft op basis daarvan een voorstel. Bij de demo werd het advies gegeven dat de klep deels nog in goede staat is en kan worden gedemonteerd voor het opnieuw inzetten van de onderdelen. Via een koppeling wordt vervolgens het SAP Manufacturing Execution System geopend, dat de oorspronkelijke demontage-instructies toont via visuele aanwijzingen.

De daadwerkelijke demontage wordt ondersteund door het Operator Guidance Platform van Arkite. Dit systeem projecteert visuele instructies op de werkplek van de monteur en begeleidt zo stap voor stap de demontagehandelingen.

Europese industrie als voortrekker

Volgens Kube heeft de Europese industrie een voorsprong bij dit soort toepassingen. “Onze productieprocessen zijn robuust en goed gedocumenteerd, wat leidt tot hoogwaardige data. Dat is essentieel voor het succes van data spaces.”

Manufacturing-X is geen losstaande oplossing. Het is een overkoepelend initiatief dat uitgaat van een gemeenschappelijke basisarchitectuur voor data spaces, die gezamenlijk is ontwikkeld door de deelnemers in de International Data Spaces Association (IDSA). Voor elke sector wordt deze basis aangevuld met specifieke afspraken en vereisten. Zo is Catena-X, gericht op de automobielindustrie, al operationeel. In 2026 volgt Factory-X, voor fabrikanten van productiesystemen en de exploitanten van fabrieken. Later volgen data spaces voor sectoren als de chemische industrie, farmacie en voedingsmiddelenindustrie, elk met uitbreidingen die aansluiten op de behoeften en kenmerken van die branche.

Kube: “Gecontroleerde datadeling speelt overigens niet alleen in de industriële sector een rol. Ook in andere markten groeit de behoefte aan duidelijke afspraken over hoe organisaties data veilig en verantwoord kunnen delen.

De demonstratie op de Hannover Messe liet zien hoe de principes van Manufacturing-X in de praktijk tot leven komen. Niet als toekomstbeeld, maar als werkende realiteit binnen een operationele data space zoals Manufacturing-X.