De in Salzburg gevestigde automatiseringsfabrikant Sigmatek vierde kortgeleden haar 35-jarig jubileum. Het bedrijf wordt geleid door Alexander Melkus, de zoon van een van de oprichters. Tijd voor een interview.
Hij wordt bijgestaan door Marianne Kusejko, de vrouw van Theodor Kusejko. Terwijl Marianne Kusejko zich blijft bezighouden met financiën en human resources, heeft Alexander Melkus, die sinds 2007 bij het bedrijf werkt, het roer overgenomen als het gaat om technologie, ontwikkeling, inkoop en productie.
De generatiewisseling aan de top brengt echter nauwelijks veranderingen met zich mee voor de buitenwereld. Integendeel, de oorspronkelijke intentie om flexibele en toch volledig geïntegreerde, modulaire, complete automatiseringsoplossingen voor machinebouwers te ontwikkelen en te implementeren, blijft de hoogste prioriteit. Op basis van de ‘Sigmatek DNA' interessant te bespreken hoe trending topics als digital twins, model-based development, virtualisatie, OPC-UA en SPE worden aangepakt. Daarnaast ontbreekt ook niet het commentaar op de huidige gang van zaken in het licht van de aanhoudende economische neergang.
Terug in de tijd…. hoe is het allemaal begonnen en hoe staat het bedrijf er vandaag voor?
“Mijn vader Andreas Melkus richtte Sigmatek in 1988 samen met Theodor Kusejko en zijn vrouw Marianne Kusejko op. Ze stapten over van werknemer naar zelfstandige omdat ze hun eigen ideeën wilden uitvoeren. Helemaal in het begin deden ze letterlijk alles zelf – de ontwikkeling en productie van het eerste besturingssysteem vond bij ons thuis plaats, de soldeermachine stond in de garage. Voor de eerste kleine productie in serie werd het pand van een voormalige bowlingbaan gehuurd en kwamen de eerste medewerkers erbij. Sindsdien ging het gestaag bergopwaarts. Vandaag de dag zijn er ongeveer 500 mensen in dienst, exploiteren we naast ons hoofdkantoor in Lamprechtshausen nog tien andere locaties en zijn we wereldwijd vertegenwoordigd door tal van verkooppartners.”
“In principe doen we nog steeds hetzelfde als toen: we bieden seriematig werkende machinebouwers in middelgrote tot zeer complexe omgevingen niet alleen componenten, maar complete oplossingen – met hardware en software. De software is niet als een kant-en-klare bundel gebouwd, maar kan altijd vrij worden vormgegeven, zodat de klant zelf wijzigingen en aanpassingen kan doorvoeren. Daartoe bieden wij volledige ondersteuning van onze gekwalificeerde applicatie-ingenieurs, die beschikken over diepgaande technische knowhow en specifieke branchekennis. Daarnaast ontwikkelen we ook klant specifieke hardware. In een notendop is dit ons ‘Sigmatek-DNA’, dat al 35 jaar niet is veranderd en in de toekomst ook niet zal veranderen.”
Objectgeoriënteerd engineeringplatform Lasal
In termen van software verwijst Melkus naar het objectgeoriënteerde engineeringplatform ‘Lasal’ als de alles-in-één tool van Sigmatek. Was dat vanaf het begin onderdeel van de filosofie van Sigmatek?
"Lasal bestaat al sinds 2000. Overigens waren wij de eerste fabrikant op de automatiseringsmarkt die deze objectgeoriënteerde aanpak consequent heeft nagestreefd en geïmplementeerd. Het oorspronkelijke idee was om duidelijk gedefinieerde interfaces te creëren tussen besturing, aandrijving en visualisatie, zodat men onafhankelijk van hardware kan handelen, wat vervolgens leidde tot de ontwikkeling van Lasal als engineeringsoftware die alle disciplines op één platform combineert. De truc was en is het inkapselen van functies. Bij objectgeoriënteerd programmeren worden code en data gecombineerd tot logische eenheden – de objecten. Achter elk object zit als het ware een klasse als blauwdruk, die de programmacode en de data-elementen definieert. De gegevens zijn ingekapseld in de objecten, die via interfaces communiceren met de buitenwereld. Dankzij de duidelijk gedefinieerde interfaces kunnen de ingekapselde softwaremodules zeer snel en eenvoudig worden vervangen.”
In de seriematige machinebouw zijn er binnen een machineserie meestal bepaalde kernfuncties, die altijd op dezelfde manier zijn gestructureerd, omdat ze beproefd en getest zijn. “Deze bieden wij netjes geprogrammeerd en getest aan via diverse bibliotheken. Voor de gebruiker betekent dit dat het programmeren voor hem extreem versneld wordt, omdat hij kan bouwen op een solide, betrouwbare basis en niet elke keer vanaf nul hoeft te beginnen. Ook bij een fout hoeft hij niet de hele code te doorzoeken, maar alleen het deel dat specifiek voor de applicatie is ingericht."
Maar wat betekent hardware-onafhankelijk handelen precies in verband met Lasal?
“Onze huidige S-Dias-serie is al de derde generatie controllers die met dezelfde Lasal-tool is geprogrammeerd en dus volledig compatibel is. Voor de gebruiker betekent dit dat hij op elk moment een programma kan installeren dat hij 15 jaar geleden heeft geschreven, bijvoorbeeld voor het toenmalige besturingssysteem C-Dias, op een reserveonderdeel van de nieuwste generatie. Daarom kunnen we eenvoudig verschillende generaties controllers met elkaar verbinden.”
Virtualisatie en digital twins
In hoeverre kan objectgeoriënteerd en hardware-onafhankelijk programmeren worden gecombineerd met de thema's virtualisatie en digital twins?
“Door de objectgeoriënteerde structuur van ons softwareplatform was de stap naar de digital twin niet al te groot, ook al waren we relatief laat in vergelijking met andere fabrikanten. Maar ook voor ons is dit niets ongewoons, want veel van onze ontwikkelingen zijn gebaseerd op specifieke klantwensen – en de digital twin was lange tijd geen probleem voor onze klanten. Over het algemeen richten we ons niet veel op de concurrentie en jagen we niet meteen ontluikende trends na, maar richten we ons uitsluitend op de behoeften van onze gebruikers. Dit was ook het geval met het onderwerp modelgebaseerde ontwikkeling, waar we onlangs samenwerkten met het in München gevestigde softwarebedrijf Machineering om hun simulatietool ‘iPhysics’ te verbinden met Lasal als antwoord op een specifiek verzoek van een klant. Daartoe werden de I/O-objectklassen van Lasal geüpgrade, waardoor de weg werd vrijgemaakt voor modelgebaseerde ontwikkeling. Lasal kan nu onderscheiden of het echte of gesimuleerde hardware betreft, zodat iPhysics en andere simulatietools volledig worden ondersteund en zo virtuele inbedrijfstelling mogelijk wordt.”
Dus er is al een ‘virtueel S-Dias’ besturingssysteem?
“Ons besturingssysteem kan volledig worden gesimuleerd – net zoals machinefuncties kunnen worden gesimuleerd. Bij Sigmatek hebben we al zo'n 20 jaar aan simulaties in ons portfolio. Zo kunnen bijvoorbeeld toepassingsprogramma's of onvoltooide systeemonderdelen worden gesimuleerd – en dit verkort de ontwikkelingstijd. De gebruiker kan zijn programma schrijven en testen zonder echte hardware,. volledig hardware-onafhankelijk programmeren dus. Omdat Lasal over het algemeen door gebeurtenissen wordt geactiveerd en alleen op wijzigingen reageert zonder elke keer de hele code opnieuw te hoeven berekenen, is het systeem uiterst efficiënt met hulpbronnen. Om deze reden werken de controllers met een relatief laag CPU-verbruik in vergelijking met andere systeemwerelden, wat uiteindelijk een enorme impact heeft op het vermogensverbruik en dus ook op de grootte. Door het compacte ontwerp is passieve koeling meestal voldoende.”
OPC-UA en single-pair Ethernet
“Ook op het gebied van communicatie worden we gedreven door de wensen van de klant. Natuurlijk volgen we opkomende technologieën op de voet en denken we na over de voordelen die ze onze klanten en onszelf kunnen opleveren. Single-pair Ethernet, dat we al uitgebreid hebben getest, is hier een goed voorbeeld van. SPE vermindert inderdaad de hoeveelheid bedrading, vereist kleinere connectoren en is gemakkelijker in het veld te monteren. Dit vereist echter interne signaalomvormers en fysieke hardware, die de communicatietechnologie weer wat complexer maken. Kortom: SPE is zeker een groot goed, maar het valt nog te bezien of het een echte toegevoegde waarde heeft voor de machine- en installatiebouw. We zijn in ieder geval nog niet actief benaderd door een van onze klanten.”
"Als het gaat om OPC UA lopen we voorop en hebben we verschillende branchespecifieke aanpassingen doorgevoerd. OPC-UA maakt fabrikantonafhankelijke communicatie mogelijk – of het nu gaat om machine-tot-machine, ERP- en MES-systemen of de cloud. Om deze communicatiestandaard snel en eenvoudig in de applicatie te kunnen gebruiken, zijn er verschillende OPC UA-pakketten beschikbaar in Lasal, zoals voor de Euromap 77- en Euromap 82.1-interfaces voor kunststofverwerkende machines.
Blik op de toekomst
Het Oostenrijkse Instituut voor Economisch Onderzoek en het Instituut voor Geavanceerde Studies hebben aangekondigd dat de economie in dit land in een recessie is beland – een opleving wordt pas volgend jaar verwacht. Voelt Sigmatek een daling van de vraag in de huidige gang van zaken?
“Hoewel we in 2023 qua totale omzet nog op een recordniveau zaten, was een groot deel hiervan het gevolg van langlopende bestaande orders. In sommige sectoren hebben we sinds het voorjaar al een relatief scherpe daling van meer dan 30% geregistreerd, dus we voelen de recessie ook heel duidelijk. Ik ga er echter vanuit dat op korte termijn weer meer orders zullen worden geplaatst. Machinebouwers zullen hun voorraden niet meer zo hoog houden als tijdens de periode waarin veel leveringsproblemen waren. Hoewel we ook last hadden van tekorten aan componenten en dus vertragingen hadden in de levering, denk ik dat we de beschikbaarheid vrij goed hebben kunnen handhaven in vergelijking met de markt.”
"Relatief ontspannen over de economische neergang kunnen we niet zijn. We verwachten een aanzienlijke daling van de verkoop, maar we kunnen nog niet voorspellen hoeveel. Ons magazijn is goed gevuld - als we deel uitmaakten van een groot concern, zou dit waarschijnlijk niet het geval zijn. Toch is de beschikbaarheid van afzonderlijke componenten in sommige gevallen nog steeds problematisch. In het recente verleden, dat werd gekenmerkt door knelpunten, hebben we bij Sigmatek duidelijk besloten om juist fors te investeren - veel van onze assemblages ondergingen herontwerpen. Hiermee hebben we ons goed gepositioneerd voor de toekomst.”
Auteur: Thomas Reznicek